Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği (TKDCD) tarafından 21-24 Kasım tarihleri ortasında Antalya’da düzenlenen 18’inci Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği Ulusal Kongresi’nde gerçekleştirilen bilimsel oturumlardan biri de kalp kapak hastalıklarının tedavisinde enfeksiyon riskleri ile ilgiliydi. Sunumu gerçekleştiren Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Kısmı’ndan Doç. Dr. Ömer Faruk Çiçek, ağız hijyeninin kalp kapak ameliyatlarına tesirini anlattı. Doç. Dr. Çiçek’in sunumu sırasında tedavi ettiği hadiselerden birine ilişkin çarpıcı bir fotoğraf paylaştı. Çok değerli açıklamalarda bulunan Doç. Dr. Çiçek, ağız hijyeninde sınıfta kaldığımıza işaret etti. Fotoğrafın kıssasını de anlatan Çiçek, “Bir diş fırçası var, bu 6 kişilik bir ailenin. Hepsi ortak kullanıyordu bu diş fırçasını ve ne vakit değiştirdiklerini dahi hatırlamıyorlardı. Hakikaten o kadar makus görünüyordu ki. Burada ağız hijyeninden bahsetmek mümkün değil. Maalesef sıhhat okuryazarlığımız çok düşük düzeyde” dedi.
’14 DİŞİ BİRDEN ÇEKİLEN, 60’INA GELİP DİŞ FIRÇALAMAYI BİLMEYEN HASTALARIM OLDU’
Başka bir hastasının da ameliyat hazırlıkları sırasında tam 14 dişinin çekildiğini anlatan Doç. Dr. Çiçek, “Kalp kapak ameliyatına almak için 2 ay beklemek zorunda kaldık. Zira onda da ağız hijyeni çok berbattı. Toplam 14 dişi çekilmek zorunda kalındı. Başka dişlerinin hepsine tedavi uygulandı. Hasta da şaşırdı, bu kadar çürük dişle yaşıyormuş yıllardır. ‘Bugüne kadar hiç dişlerimi fırçalamadım’ diyen hastalar gördüm. Hayatında diş fırçalamadığını belirten 50-60 yaşında bir beşere diş nasıl fırçalanır göstermek durumunda kaldığımız hadiseler da oldu” diye konuştu. Ağız florasında milyonlarca bakterinin bulunduğunu ve bilhassa ağız mukozasının delindiği süreçlerde, diş etine yapılan teşebbüsler, implant süreçleri ve diş çekimi süreçlerinde maalesef çok önemli ‘bakteriyemi’ denilen kana mikrop karışması durumunun ortaya çıkabildiğini anlatan Doç. Dr. Çiçek, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bunun tahlili çok kolay. Ağız hijyenine daima dikkat etmek. Ağız florasında olağanda olan bakteriler streptokok dediğimiz bir çeşit. Ağız florasının yüzde 40 ila 60’ını oluşturuyor. Bu bakteriler diş fırçalama sırasında dahi bir ölçü kana karışıyor. Ancak bağışıklık sistemimiz güçlü olduğu için, bedenimizde da rastgele bir protez yoksa rastgele bir sorun yaşamıyoruz.”
‘MİKROPLAR AĞIZ MUKOZASINDAN KANA KARIŞIYOR’
Kalp ameliyatlarının değerli bir kısmını oluşturan kalp kapak protezi ve kalp kapak tamiratı hastalarında, kalbin içerisine yabancı bir protez malzemesi konulduğuna da dikkat çeken Doç. Dr. Çiçek, ağız hijyeninin bu hastalarda hayati kıymet kazandığına işaret ederek şunları söyledi: “Özellikle bu tip hastaların çok dikkatli olması gerekiyor. Zira bu hastalarda yapılacak rastgele bir süreç, örneğin dental bir süreç ya da ağız mukozasına uygulanacak bir süreç, kana çok önemli ölçüde bakteri karışmasına sebep olabilir. Bedeninde protez olan insanlarda çok tehlikeli olabiliyor. Zira kana karışmış olan mikroplar proteze yapışabiliyor ve protez kapak endokarditi dediğimiz çok ağır sonuçları olan bir hastalığa neden olabiliyor. Kalp kapak ameliyatı ya da tamirat yapılacak hastaları kesinlikle ameliyattan evvel diş doktoruna yönlendiriyoruz. Örneğin ağzında 4-5 tane çürüğü olan, diş eti bakımı hayli berbat olan bir hastaya protez takarsak o hasta artık yüksek risk kümesine giriyor. Münasebetiyle biz öncelikle ağız sorununu çözmek istiyoruz. Esasen kapak ameliyatlarının büyük bir kısmı acil olmayan, elektif (planlı) ameliyatlar ve vaktimiz de oluyor bu tedaviler için.
DİZ PROTEZİ OLANLAR İÇİN DE TEHLİKELİ
Sadece kapak ameliyatları değil öteki süreçler açısından da ağız hijyeninin çok kıymetli olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Çiçek, “Örneğin kalp kapağını değiştirdiğiniz bir hastaya girişimsel bir süreç olan bronkoskopi, endoskopi ya da kolonoskopi yapılacaksa, onlarda da tıpkı riskler var ve antibiyotik rejimleri daha farklı olabiliyor, o bölgelerin floraları daha farklı olduğu için. Yalnızca kalp açısından değil, protez içeren pek çok tedavide bu riskleri geçerli. Diz protezlerinde yahut beyinde ya da bedenin öteki bölgelerinde protezi olan hastalarda ağız hijyeninin bozuk olmasından kaynaklı enfeksiyonlar gelişebiliyor. O nedenle bedeninde kalp başta olmak üzere öteki organlarında protezi olan hastaların ağız diş bakımına çok dikkat etmesi gerekiyor. Bu bahisle ilgili hassas olmalarını ve kesinlikle kendilerini ameliyat edecek tabiplerine süreç öncesi başvurarak tekliflerini almalarını tavsiye ediyoruz” diyerek kelamlarını noktaladı.