Muğla 1. Yönetim Mahkemesi, Seydikemer ilçesindeki Sidyme Antik Kenti’ni tehdit eden mermer ocağı projesine verilen “Çevresel Tesir Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir” kararını iptal etti. Yargı kararında projenin zeytinliklerin gelişimi ile tarım alanlarına ziyan verebilecek nitelikte olduğu belirtilerek yer altı sularını olumsuz etkileyeceği ve tekrar madencilik faaliyetlerinin yakında bulunan tarihi yapıtları de tahrip edebileceği anlatıldı.
Muğla Valiliği, Seydikemer ilçesi, Boğaziçi Mahallesi Asar Kalesi mevkinde “mermer ocağı arama ve işletme” projesine 18 Ocak 2019 tarihinde “ÇED Gerekli Değildir” kararı verdi. Bölge halkının avukatı Bora Sarıcı, ruhsat büyüklüğünün dikkate alınmadığı, sahanın arkeolojik kalıntıların, tarım alanlarının ve zeytinliklerin çok yakınında olduğu ve valiliğin kararının hukuka karşıt olduğu gerekçesiyle dava açtı. Sarıcı, verilen kararın iptalini istedi. Davaya, proje sahibi Mermer Madencilik İnşaat Akaryakıt Tarım Eserleri Nakliyat Turizm Sanayi ve Ticaret Limited şirketi de müdahil oldu.
‘ZARAR GÖRECEK’
Valilik, mahkemeye verdiği savunmada projede kamu faydası olduğunu ileri sürerek davanın reddedilmesini istedi. Muğla 1. Yönetim Mahkemesi’nde görülen dava belgesine uzman raporu girdi. Raporda projenin Sidyma antik kenti sit alanına çok yakın olması nedeniyle antik kentin olumsuz istikamette etkileneceği vurgulanarak taşınmaz kültür varlıklarının antik kentin şu anki sit sonlarının dışına taştığının kanıtlandığı anımsatıldı. Kelam konusu alanın projenin ruhsat alanı ile Asar Kalesi ortasındaki vadide yer aldığı ve bu alanın maden çıkarma faaliyetlerinden olumsuz etkileneceği anlatılan raporda özetle şu bilgilere yer verildi:
“Hatta tahrip olacağı, bölge için kıymetli bir turizm potansiyeli olan Lykia Yolu’nun bölgenin kültürel zenginliklerinin yanı sıra doğal hoşluklarını de rotayı izleyenlere sunmakta olduğu alanda yapılacak maden çalışmaları ile bu kültürel zenginliklerin yanı sıra kentin burada kurulmasını sağlayan antik peyzajında büyük ölçüde ziyan görmesine neden olacağı, mermer-taş ocağı işletmesi sonları içerisinde bulunan ağaçların ve makilerin kesilmek suretiyle yok edileceği, makilik ve ormanlık alanın yok edilmesiyle bölünmelerin oluşacağı tespit edildi.”
Proje işletmesinin çalıştırılmasıyla topografyanın değişeceğine dikkat çekilirken bu değişimle sel, su baskını ve toprak kaybının oluşabileceğinin altı çizildi. Raporda ayrıyeten oluşması yüzlerce yıl süren verimli yüzey toprağının da yok olacağı ve içerisindeki canlı yapının kazılarak kaldırılacağı anlatıldı.
YARGIDAN İPTAL KARARI
Bilirkişi raporunu dikkate alan mahkeme, kararında proje alanına 3 kilometrelik uzaklıkta zeytinlik alanlar bulunduğunun anlaşıldığını ve kelam konusu zeytinlikler tarafından ÇED şartının sağlanmadığını belirtti. Kararda projenin tarım alanlarına ziyan verebilecek nitelikte olduğu belirtilerek yer altı sularının olumsuz etkileyeceği ve tekrar madencilik faaliyetlerinin yakında bulunan tarihi yapıtları de tahrip edebileceği anlatıldı. Mahkeme bunun üzere nedenlerle valiliğin “ÇED Gerekli Değildir” kararını oy birliğiyle iptal etti.