6 Şubat’taki büyük zelzeleler 11 vilayette yıkıma neden oldu. Oralarda yaralar sarılmaya çalışılıyor. Bir de zelzelesi bekleyen bir taraf var. O da Marmara. Yıllardır İstanbul’da beklenen sarsıntı üzerine senaryolar konuşuluyor.
Jeolog Prof. Dr. Okan Tüysüz, NTV canlı yayınında muhtemel İstanbul zelzelesini kıymetlendirdi.
HANGİ İLÇE HANGİ ŞİDDETTE SARSILACAK?
Tüysüz özetle şunları söyledi:
“Doğrultu atımlı bir fay kırıldığında fayın uç kısımlarında daha büyük bir şiddet oluşturuyor. Fayın istikamet tesiri nedeniyle Yalova ve Şarköy civarı.
En fazla sarsılacak olan yerler denize bakan kısımlar. İstanbul’un ya da Marmara’nın denize bakan kesitlerinde örneğin Tuzla’da kıyı şeridinde Eminönü’nden başlamak üzere Çekmece’ye kadar olan kıyı kadar olan kıyı şeridinde en yüksek sarsıntıyı hissedeceğiz. Bu, oradaki tüm binaların yıkılacağı manasına gelmez. Âlâ bir bina buna karşı koyabilir. En azından burada beklenti binanın çökmemesidir.
İstanbul’un yapı stoğunda 1 milyon 160 bin bina var bunun 5-6 yüz bininin sarsıntıya çok sağlam olmadığı da bir gerçek. Kıyı kısmı 10 şiddetini görecek. 7.6’lık bir zelzelede tabandaki sarsıntı 10 şiddetinde hissedilecek demek istiyoruz. Makus bir taban olduğunda zelzele dalgalarını büyütüyor.
Asya ve Avrupa yakasında kıyıya yakın ve birinci köprünün güneyi en fazla sarsıntıyı alacak bölge olarak görünüyor. Hatay ya da Maraş’ta yer sıvılaşması olaylarını çok yaygın gördük. İstanbul’da taban sıvılaşması beklentisi çok az yerlerde var. Veliefendi, Kadıköy Kurbağalıdere üzere, Vatan Caddesi Lykos deresi üzere yerler eski dere yatakları. Buralarda sıvılaşma ihtimali var. Detayları İBB’nin web sayfasında var.
OLASI MARMARA ZELZELESİ TSUNAMİ YARATIR MI?
İstanbul’da yanal faylar Tsunami oluşturmazlar. İstanbul Kocaeli yarımadasından gelen derelerin getirdiği çamurlarla dolu olan bir alan var. Bu çamurlar ani olarak buradaki çukurluklara gerçek hareket ederlerse bu durum tsunami oluşturur. Kıyıda yaşayan bölümün tsunami için de dikkatli olması gerekir.
İstanbul kıyısında yüksek eğimli, heyelanla çökecek bir yer yok. İstanbul içinde bilinen canlı fay yok. Fay burada, kente bazen 20 km uzakta. O manada Pazarcık’taki üzere köyün yarısı bir tarafa gitmiş, ağaçlar yırtılmış üzere durumlar burada yaşanmaz.
MARMARA’DA ÇİFT SARSINTI OLABİLİR Mİ?
Burada fay modülleri var. Adalar’ın önünden geçerken dönüyor. Bu segmentler tek başına da zelzele üretebilir. Kesimler halinde kırıklar olursa zelzele büyüklükleri 7’ye tahminen 7’nin altına düşer. Hazırlıkların en berbat senaryoya nazaran yapılması lazım.
Pazarcık sarsıntısında evvel Narlı segmenti kırıldı. Küçük bir kesim. Ondan gelen gerilim Doğu Anadolu fayına aktarılıyor Doğu Anadolu fayı 2 kesim halinde kırılıyor. Bir modül fay kuzeye gidiyor bir kesim fay güneye gidiyor. Sonra 20 Şubat’ta 6.4 oluyor. Marmara’da da en berbat senaryo hepsinin bir zelzelede kırılmasıdır. Daha küçük senaryolar da var. Burada üretebileceği azamî 7.6’dır.”