Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı, 3600 ek göstergenin akabinde EYT’liler için de kolları sıvadı ve geri sayım başladı.. Pekala EYT ile ilgili hangi formüller üzerinde duruluyor? İşte karşılığı…
Konuyla ilgili milliyet.com.tr’ye açıklamalarda bulunan Toplumsal Güvenlik Uzmanı Özgür Kaya şu sözleri kullandı: “Birincisi biliyorsunuz kısmi emeklilik diye tabir ettiğimiz 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar 15 yıllık sigorta müddeti ve 3600 günü tamamladıklarında 50 yaşında bayanlar, 55 yaşında erkekler emekli olabiliyordu. Kademeli yaş koşulu getirildiği için 23 Mayıs 2014’ten sonra koşulları yerine getirenler emekli olabiliyor. Bu durumda erkekler 60 yaş, bayanlar 58 yaşında emekli olabiliyor.
Yani 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olan bayanlar 15 yıllık sigorta mühleti ve 3600 günü tamamladıklarında bayanlar 58 erkekler 60 yaşında emekli olabilir.
Birincisi 15 yıl 3600 mühletini yerine getiren ve 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlarda emeklilikte yaş koşulu aranmayacak. Buna biz kısmi emeklilik kaidesi diyoruz.
İkincisi ise 8 Eylül 1999 tarihinden evvel sigortalı olanlar ortasında bayanlar 20 yıl, erkekler 25 yıl hizmet mühleti aranır. Burada azamî 5 bin 975 gün prim kuralı aranmaktaydı. İkinci alternatif olarak üzerinde çalışılan durum şu; erkekler 25 yıl ve 9 bin günü tamamlamış, bayanlar 20 yıl 7 bin 200 günü tamamlamışsa yaş koşuluna bakılmaksızın emeklilik formülü üzerinde duruluyor.
‘50 YAŞINI TAMAMLAMA FORMÜLÜ ÜZERİNDE DURULUYOR’
Üçüncüsü biliyorsunuz evvelce 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar 5 bin gün ile 5 bin 975 gün arasın prim ödeme koşulu vardı ve yaş kuralı yoktu. Burada bir sınırlama getirilmesi kelam konusu olabilecek. 50 yaşını tamamlaması formülü duruluyor.
Dördüncü olarak da bekleme müddetinde indirim formülü üzerinde duruluyor. Ben 50 yaşıma geldim tamamlamam gün sayısı 5 bin 975 ise bu süreyi yaşı doldurana kadar beklemem gerekiyor. Yaşı bekleme mühletini yarı yarıya düşürme formülü üzerinde duruluyor.
Beşinci formül ise Avrupa modelidir. Kimi Avrupa ülkelerinde bu türlü bir uygulama var. 67 yaşında emekli olması gerekirken vatandaş 63 yaşında emekli olma talebinde bulunuyor. Burada maaşında belirli bir kesinti yapılarak emekli aylığı bağlanıyor.
Mesela 63 yaşında emeklilik isterse 67 yaşına kadar kesintili emeklilik maaşı alıyor. 67’yi doldurduğu taktirde olağan emekliliğe geçiyor. Burada puanlama sistemi var ve bu puanlama sistemini yakalamışsa bundan yararlanabilir.
‘5 FORMÜLDEN HANGİSİ UYGUN OLURSA HAYATA GEÇİRİLECEK’
Bu 5 formül üzerinden çalışma yürütülüyor. Bu formüllerden hangisi Türkiye’deki toplumsal güvenlik yapısına uygun olursa, toplumsal güvenlikte etkin, pasif istikrarını bozmayacak ve ek yük getirmeyecekse bunlardan birisi hayata geçirilecek.
Bu EYT konusu herkesin ağzında herkes bunu konuşuyor. Buna da muhakkak bir formül getirilecek tahlil üretilecek.”