2025’e yaklaşırken apartman ve sitelerde aidat hesaplamaları başladı. En büyük masraf kalemi işçi maaşları olduğundan, gözler taban fiyata yapılacak artırıma çevrildi. Artırım oranı aşikâr olduktan sonra toplantılar yapılacak ve 2025 aidat tarifesi belirlenecek. Pekala, bu süreçte yüksek artırımlar ve haksız taleplerle karşılaşmamak için nelere dikkat edilmeli?
Yönetici yahut idare konseyleri, aidat artışlarını genel konseyde yapacakları bütçe yahut ek bütçe ile kararlaştırıyor. Kat malikleri kurulu toplantısı, yılda en az bir sefer idare planında belirtilen vakitlerde, şayet vakit belirtilmemişse yılın birinci ayında yapılıyor. Heyet, kat maliklerinin sayı ve arsa hissesi bakımından yarısından ziyadesiyle toplanıyor ve oy çokluğuyla artırım oranına karar veriyor.
Bu toplantıya katılarak artırımın nasıl belirlendiğini görebilir ve itiraz edebilirsiniz. Lakin, toplantılara iştirakin düşük olması, az bireyle artırım kararının alınmasına neden oluyor. Birinci toplantıda çoğunluk sağlanmazsa, ikinci toplantıda katılanların çoğunluğuyla karar alınıyor.
AİDAT İÇİN NE KADAR ARTIRIM BEKLENİYOR?
Bu yıl beklenen artırıma geçmeden evvel, geçen yıllardaki duruma bakalım. Eva Gayrimenkul Değerleme’nin araştırmasına nazaran, İstanbul’da 2023 Ocak ayı ile 2024 Ağustos ayı ortasında aidat artışları ortalama yüzde 60 oldu.
Bazı sitelerde son 1.5 yılda aidat artış oranlarının yüzde 160 düzeylerine kadar yükseldiği görüldü. İstanbul’da kentin merkezinde 100 metrekare konutta ortalama aidat 4 bin lirayı aşarken, en düşük sayı 800 lira ile Çatalca ve Silivri üzere kentin gelişim çeperlerinde görüldü. Lüks sitelerde ise aidatlar 40-45 bin liraya kadar çıktı.
Bu yılki artışın ne olacağına gelirsek, artırım oranında taban fiyat artışının belirleyici olacağını belirten Türkiye Kentsel Tesis Yönetim Derneği Genel Başkanı Suat Sandalcı, “Aidat artışı sitenin büyüklüğüne, ortak alan çeşitliliğine, istihdam edilen işçi sayısına ve bütçedeki borç ve alacaklara nazaran değişecek. İşçi masrafları bütçenin yüzde 70’ini oluşturuyor. Bunun yanında öteki masraflarda de enflasyon kaynaklı artışları düşünürsek, 2025 aidat artırımı için ‘asgari fiyat artış oranı + yüzde 15’ beklenebilir” dedi.
İTIRAZ ETME HAKKINIZ BULUNUYOR
Genel şuraya katılsın ya da katılmasın, tüm malikler alınan artırım kararına itiraz edebilir. Heyet toplantısına katılan lakin karşı oy kullanan her kat maliki, karar tarihinden başlayarak bir ay içinde; toplantıya katılmayan her kat maliki, kararı öğrendiği tarihten başlayarak bir ay içinde ve genel konsey davetiyesi eline ulaşmayanlar ise altı ay içinde sulh hukuk mahkemesine iptal davası açabilir.
Hukukçular, şayet bir usulsüzlük varsa dava yoluna gidilmesini öneriyor. Usulsüzlük yapılmadığını düşünüyor lakin artış oranına itiraz etmek istiyorsanız, fevkalâde genel şura talebinde bulunmalısınız. 1/3 malik bir ortaya gelip, yapılabilecek tasarruf önlemlerini kıymetlendirebilir.