Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, “Ulusal Süt Konseyi’ni talimatla yönlendiren Hazine ve Maliye Bakanlığı, hayvancılığı büyük bir krizin içine soktu. Geldiğimiz noktada ne oldu? Tüketici fiyatları mı artmadı? Tüketiciler uygun fiyatlarla daha fazla süt ve et eserleri mi tüketebildi? Hayvancılık mı kalkındı? Buna kim ‘dur’ diyecektir? Üreticiyi perişan eden Süt Kurulu fonksiyonunu yitirmiştir ve kapatılmalıdır” dedi. Bayraktar, yaptığı açıklamada, et ve süt kesiminde yaşanan sıkıntılara dikkat çekti. Besin Komitesi’nin süt eserleri ve yem fiyatlarına müdahale etmezken üretici fiyatlarına müdahale ettiğini belirten Bayraktar, konuşmasında şu noktalara dikkat çekti:
‘Yanlıştan dönün dedik’
- Başta yem olmak üzere elektrik, mazot, gübre ve personellik üzere birçok maliyette önemli artışlar olduğunu, belirlenen fiyatların üreticileri daldan kopardığını, damızlık hayvanlarını kestirdiklerini, işletmelerin ya küçülmeye ya da bir bir kapanmaya başladığını, ilerleyen vakitlerde süt ve ette krizler yaşanabileceğini, bu gidişin en ağır sonuçlarını tüketicilerin fiyatı yüksek eserlere ulaşamayarak yaşayacaklarını söyledik. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın tesirinde olan Besin Komitesi’nin enflasyonu düşürmek emeliyle üretici fiyatlarını baskılamasının enflasyon ithal etmekten öbür bir işe yaramayacağını, tabana ve dalın temsilcilerine kulak verilerek bu yanlıştan dönülmesi gerektiğini de lisana getirdik.
- Gıda Komitesi süt eserleri ve yem fiyatlarına müdahale etmezken neden üretici fiyatlarına müdahale ediyor? Yem sanayicisi, süt sanayicisi ve marketler, artan maliyetlerini fiyatlara yansıtıyor. Neden üreticilerimizin artan maliyetlerini fiyatlara yansıtması engelleniyor?
- Üretimi yok eden ve üreticiyi üretimden uzaklaştıran bu ikili standarttan derhal vazgeçilmelidir. Üreticilerimizin günah keçisi yapılması yanlışsız değildir. Üreticide 7 liradan satılan süt, marketlerde 4 kat fazla artarak 30 liralara kadar çıkmaktadır. Buna kim ‘dur’ diyecektir?
- Geldiğimiz noktada ne oldu? Tüketici fiyatları mı artmadı? Enflasyon mu düştü? Üretim mi arttı? Üreticilerin ceplerine daha fazla para mı girdi? İşletmelerini mi büyüttüler, teknolojiye mi yatırım yaptılar? Tüketiciler uygun fiyatlarla daha fazla süt ve et eserleri mi tüketebildi? Hayvancılık mı kalkındı?
- Aksine, üreticilerimiz damızlıklarını kestirip elden çıkarmaya, genç dişi hayvanları (düve) ise damızlığa çekmek yerine besleyip kesite göndermeye başladılar. Ellerinde tuttukları damızlıklara ise çok kıymetli olduğu için daha az yem veriyorlar. Hayvanlarını istikrarlı beslemekten vazgeçtiler. İstikrarsız beslemeye bağlı olarak damızlık hayvanlarda besleme hastalıkları ve üremeye yönelik meseleler arttı. Sonuçta üretim ve randıman kayıplarına bağlı olarak süt üretimi azaldı. Endüstriciler, eser alabilmek için birbirleriyle kıran kırana bir gayrete girdi.
- Ne oldu baskılanan çiğ süt fiyatı? Saha bu fiyatı kabul etmedi, alan yangın yerine döndü. Fiyatlar üst, yani olması gereken tarafa hakikat süratle hareket etti. Şu an azalan süt nedeniyle endüstrici ve üretici örgütleri, olması gereken çiğ süt fiyatını alanda belirlemeye başladılar. Tarım bölümünün iç dinamiklerini hesaba katmayan, tek emeli enflasyonu düşürmek olan, bunun tek tekniğinin artan maliyetleri dikkate almadan üretici fiyatlarını baskılamak olduğunu düşünen, bu hedefle da Ulusal Süt Konseyi’ni talimatla yönlendiren Hazine ve Maliye Bakanlığı, hayvancılığı büyük bir krizin içerisine soktu.
- Bütün bu süreçte en az bir milyon başa yakın damızlık anaç hayvan, yani hayvancılığın geleceği bölüme gitti. Maalesef hayvancılığımızın geleceğini keserek bir bir yedik. Bu bir milyon hayvanı yerine koymanın bize maliyeti yaklaşık 2,3 milyar avro olacaktır. Bu külfet, bugünkü kurla 41,8 milyar liraya tekabül ediyor. Doğal bu kadar sayıda ve kalitede hayvan bulunabilirse… Kapanan işletmeleri, yıkılan hayalleri, kararan umutları hesaba katmıyoruz.
- Hayvan bulsanız bile yetişmiş üreticileri tekrar bölüme davet edebilmek, etseniz bile öngörünün mümkün olmadığı bir piyasada tutabilmek kolay olmayacaktır. O denli bir noktadayız ki bırakın gençleri mevcut orta yaş üzeri üreticiler bile hayvancılık yapmak istemiyor. Ulusal Süt Kurulu, hür iradesiyle hareket etmedi, talimatla hareket ederek yanlış kararlar aldı, süte sahip çıkmadı, en sıkıntı vaktinde üreticilerimizin yanında olmadı. Vazifesi süt üretimini sürdürülebilir kılmak olan, fakat kararları ile üretimi sürdürülebilir olmaktan çıkaran ve üreticiyi perişan eden Süt Kurulu fonksiyonunu yitirmiştir ve kapatılmalıdır. Süt fiyatını artık alanda endüstriciler ve üretici örgütleri belirliyor. Buna devam edilmeli, üretimin durmasının önüne geçilmelidir.